Wq/tn/Charlotta Bass
Charlotta Amanda Spears Bass (Tlhakole14, 1874 - Moranong 12, 1969) e ne e le morutabana wa kwa Amerika, morulaganyi wa lokwalodikgang, le molwela ditshwanelo tsa batho. Ka 1952, Bass o ne a nna mosadi wa ntlha wa Moaforika-Amerika go tlhophiwa go nna Motlatsa-Moporesidente, e le moemedi wa Progressive Party.
Dikinolo
[edit | edit source]- E akareditswe mo go Black Women in White America: A Documentary History ka Gerda Lerner (1972)
- E le la ntlha mo hisitoring ya morafe ono lekoko la sepolotiki le tlhophile mosadi wa Montsho go nna moofisiri wa bobedi yo mogolo mo nageng eno. Ke tshiamelo e kgolo go tlhophiwa go nna mmulatsela, mme gape ke boikarabelo jo bogolo.
- Ke mosadi wa Montsho. Batho ba me ba ne ba tla pele ga sekepe sa Mayflower.
- Ke amegile thata ka se se diragalelang batho ba gaetsho mo nageng ya gaetsho go na le ntwa. Re ile ra tshela mo dintweng tse pedi mme ra bona ditsholofetso tsa tsone di fetoga melora e e botlhoko. Ka dingwaga di le masome a manè ke ntse ke le morulaganyi yo o dirang le morekisi wa lokwalodikgang lwa bogologolo go a gaisa otlhe lwa Bantsho kwa Bophirima. Mo dingwageng tseo tse 40 ke ne ke eme mo toreng ya tebelo ke lebile letlhoo la bomorafe le go se tseye letlhakore ga batho ba gaetsho le batho botlhe ba ba dumelang gore Molaotheo ga se fela pampiri e e serolwana e e ka tsenngwang mo teng ga galase mo mabolokelong a dibuka. Ke ne ka disa legae go sireletsa lelapa la batho ba bantsho kgatlhanong le ditiro tse di setlhogo tsa Ku Klux Klan. Mme ke ile ka lwantsha maiteko a a seng pelokgale a go leleka batho ba bantsho mo magaeng a bone ka ditumalano tse di gagametseng.
- . Ke ne ka gwetlha dikhampani tse dikgolo tse di neng di gapa batho ba me madi a mantsi, le go ba pateletsa go thapa Bantsho mo madirelong a bone. Ke ne ka tlhasela makgotla a ditoropo le makgotla a dipuso le diholo tsa Kongerese ke batla gore batho ba me ba nne le kemedi ya mmatota. A ke ne ke ka tlogela tiro fa ke ne ke bona gore bokgoba bo ne bo fedisitswe mme bo sa nyelediwa; gore puso ya batho ka batho e ne e fentse mo Ntweng ya Lefatshe I, mme e seng mo bathong ba me; gore puso ya bo-Fascist e ne e nyeleditswe mo Ntweng ya Lefatshe II, mme e ne ya mela medi mo nageng ya gaetsho koo e neng ya tlhoga le go gola gone mme ya ungwa maungo a yone a a neng a kgotlela naga e batho ba me ba neng ba lwela go e boloka!... Baeteledipele ba morafe wa me ba ne ba le kae - ee, morafe wa me, ka gonne Modimo o itse gore ke ne ke na le maikaelelo a magolo ke go bona le go dira gore morafe wa me e nne one o o gaisang mo lefatsheng - baeteledipele ba bagolo bano ba ne ba le kae fa dilo tseno di ne di direga?
- Go tlogela tiro go ne go raya go tlogelela lefatshe leno batho bano ba ba neng ba isa kgatelelo kwa Afrika, kwa Asia, ba ba neng ba dira dipoelo ka kgatelelo mo nageng ya gaetsho. Go tlogela tiro go ne go raya gore ke tlogele bosula. Seno ke sone se re lwang kgatlhanong le sone.
- Re lwela go tshela. Re batla gore diranta di le dimilione di le dikete di le 65 tse di dirisediwang loso di dirisediwe go aga botshelo jo bosha. Dibilione tseo di ne di ka oketsa meputso ya batho ba me, tsa ba naya ditiro, tsa ruta le go thapisa basha ba rona le go ba naya tsholofelo e ntšha, tsa golola balemi ba rona ba ba dirang ka dijalo, tsa aga dikokelo tse disha le ditheo tsa kalafi. Madi a le dimilione di le dikete di le robedi a a dirisediwang go tlhabantsha Yuropa le go thubaganya Asia a ne a ka kgona go busetsa batho ba me botlhe ba ba nnang kwa mafelong a a kwa thoko a kwa Chicago le New York le kwa ditoropong tsotlhe tse dikgolo mo nageng eno. Re lwela gore batho botlhe ba tshele.
- Re lwela go romela madi a rona go fedisa bokoloniale jwa batho ba mmala ba lefatshe, e seng go bo tsweledisa pele kwa Afrika Borwa ya ga Malan, kwa Malaya ya ga Churchill, kwa Indochina ya Fora le kwa Botlhabagare.
- A o kgona go akanya ka mokgatlho wa ga Taft le Eisenhower le MacArthur le McArthy le dikhampani tse dikgolo tse di bitsang mosadi wa Montsho go etelela pele ntwa e e molemo ka 1952? A o kgona go bona ka leitlho la mogopolo setlhopha sa ga Truman, sa ga Russell wa kwa Georgia, sa ga Rankin wa kwa Mississippi, sa ga Byrnes wa kwa South Carolina, sa ga Acheson, ba tlhopha mosadi wa Montsho go etelela pele ntwa kgatlhanong le bokgoba? Ke motlotlo go bo ke tlhophilwe ke baeteledipele ba batho ba gaetsho le baeteledipele ba batho botlhe ba ba tlhaloganyang kafa ntwa ya go lwela kagiso e leng selo se le sengwe fela ka teng le ntwa ya go lwela gore batho ba bantsho ba nne le ditshwanelo tse di lekanang.
- Frederick Douglass o ne a tla itumela, ka gonne o ne a sa lwantshe bokgoba fela mme gape o ne a lwantsha le go gatelelwa ga basadi.
- Ke lo naya sekapuo sa me mo letsholong leno se se reng, "Tlogelang batho ba me ba tsamaye".